Amfetamina i Jej Szkodliwość Dla Mózgu

Amfetamina bardzo pobudza i napędza organizm do jego maksimum. Jednak narkotyki takie jak Speed i Crystal Meth mogą trwale uszkodzić mózg.

Amfetaminy, takie jak Speed lub Crystal Meth, są narkotykami zwiększającymi wydajność. Po ich spożyciu wzmaga się nastrój i człowiek w ogóle nie czuje zmęczenia. Takie uczucie może być dla niektórych bardzo kuszące. Tak kuszące, że uzależnieni ciągle sięgają po narkotyki. Robią to po to, by dłużej świętować, by osiągać więcej i lepsze wyniki w pracy lub po prostu po to, by być lepszym. Potencjał uzależnienia od używek jest ogromny.

Ci, którzy częściej spożywają Speed lub Crystal, zwykle z czasem przyjmują coraz większe ich dawki. Konsumenci rozwijają tolerancję na działanie narkotyku, jednak przy częstym spożywaniu, a zwłaszcza przy zwiększaniu dawki, wzrasta również ryzyko uszkodzenia mózgu.
Badania wykazały, że szczególnie uszkodzeniu ulegają te obszary mózgu, w których rolę odgrywa dopamina, ponieważ efekt stymulujący tych narkotyków jest wywoływany głównie przez masowe uwalnianie dopaminy.

Trwałe Zaburzenie Równowagi Dopaminowej Spowodowane Amfetaminą

Komórki nerwowe są ze sobą połączone przez szczelinę synaptyczną. Dopamina jest neuroprzekaźnikiem, czyli chemicznym przekaźnikiem, który zapewnia przekazywanie bodźców między komórkami nerwowymi. Przekazywanie bodźca odbywa się zgodnie z następującą zasadą: neuroprzekaźnik jest uwalniany z pamięci zakończeń nerwowych, wędruje przez szczelinę synaptyczną i dokuje do receptorów odpowiednika. Następnie neuroprzekaźnik jest ponownie wchłaniany do pamięci przedniej komórki nerwowej.

Amfetamina powoduje nie tylko znaczne opróżnienie zapasów dopaminy. Jednocześnie amfetaminy hamują również wychwyt zwrotny dopaminy do pamięci zakończenia nerwowego. Konsekwencją jest bardzo wysokie stężenie dopaminy w szczelinie synaptycznej i wywołuje odpowiednio silny bodziec na dolną komórkę nerwową.

Jednak silna stymulacja może trwale zakłócić równowagę dopaminy i zniszczyć komórki nerwowe. Jak pokazują liczne badania dotyczące tego, jak amfetamina oraz metamfetamina szkodzi mózgowi, kilka mechanizmów jest zaangażowanych w neurotoksyczne, czyli uszkadzające nerwy działanie amfetaminy. Obie substancje mają podobny profil ryzyka i są tutaj klasyfikowane jako amfetaminy.

Amfetaminy Powodują Stres Oksydacyjny

Niezwykle ważny dla działania neurotoksycznego jest mechanizm zwany stresem oksydacyjnym. Amfetaminy wytwarzają tzw. wolne rodniki. Są to bardzo reaktywne cząsteczki, którym brakuje elektronu. Wolne rodniki „stresują” komórki, wyrywając im elektrony. W ramach procesów naprawczych ciało neutralizuje te cząsteczki. Jednak w przypadku przewagi wolnych rodników, jak w przypadku zażywania amfetaminy, mechanizmy organizmu przestają wystarczać.

Wolne rodniki wytwarzane przez amfetaminy uszkadzają również „elektrownie” komórki nerwowej, zwane mitochondriami. Odpowiadają one za metabolizm energetyczny komórki. Jednak pod wpływem amfetaminy, mitochondria i tak działają na granicy wytrzymałości. Jeśli mitochondria są dodatkowo uszkodzone przez stres oksydacyjny, może dojść do procesu zwanego zaprogramowaną śmiercią komórki lub apoptozą.

Amfetaminy Przyspieszają Zaprogramowaną Śmierć Komórek

Apoptoza jest ważna dla prawidłowego rozwoju organizmu, aby pozbyć się wadliwych komórek. Amfetamina powoduje jednak, że komórki nerwowe w pewnym stopniu są przenoszone do apoptozy, co oznacza, że nadmiernie umierają. Chociaż mózg jest w stanie odbudować komórki nerwowe w ograniczonym stopniu, istnieją dowody na to, że amfetamina hamuje powstawanie nowych komórek nerwowych. Uszkodzenie mózgu wywołane amfetaminą może być zatem bardzo długotrwałe. Badania wykazały, że uszkodzenie układu dopaminowego może być wykryte jeszcze przez kilka lat po zaprzestaniu stosowania amfetaminy.

Inny mechanizm uszkodzenia nerwów jest związany z neuroprzekaźnikiem glutaminianem. Glutaminian jest uważany za główny neuroprzekaźnik pobudzający komórki nerwowe w mózgu. Amfetaminy powodują zwiększone uwalnianie glutaminianu, co może prowadzić do nadmiernej stymulacji mózgu. Nadmierna stymulacja jest również stresem dla komórek nerwowych, zwłaszcza dla mitochondriów, co ostatecznie może wywołać apoptozę, czyli obumieranie komórek nerwowych.

Uszkodzenia spowodowane amfetaminami dotyczą głównie komórek nerwowych w hipokampie, prążkowiu i korze przedczołowej. Te obszary mózgu są ważne dla pamięci, kontroli ruchu i innych funkcji umysłowych, takich jak podejmowanie decyzji lub kontrola impulsów.

Bariera Krew-Mózg Staje Się Bardziej Przepuszczalna

Badania wykazały, że w szczególności zażywanie metamfetaminy wiąże się z uszkodzeniem bariery krew-mózg. Bariera krew-mózg składa się ze ściany ciasno upakowanych komórek. Tak zwane komórki śródbłonka tworzą barierę, którą mogą przeniknąć tylko bardzo małe cząsteczki. Jeśli ten mechanizm ochronny zostanie wyłączony, toksyczne substancje krążące we krwi mogą dostać się do mózgu, powodując stan zapalny.

Dokładne uszkodzenie bariery krew-mózg nie zostało jeszcze w pełni wyjaśnione. Badania sugerują, że wzrost temperatury ciała wywołany metamfetaminą ma związek z hipertermią. W badaniach na zwierzętach wykazano, że duże dawki metamfetaminy powodują hipertermię, co w konsekwencji zwiększa przepuszczalność bariery krew-mózg. Ponadto wydaje się, że metamfetamina bezpośrednio uszkadza komórki śródbłonka bariery krew-mózg. Proces ten jest prawdopodobnie spowodowany stresem oksydacyjnym i uszkodzeniem mitochondriów komórek śródbłonka.

Amfetaminy Wspomagają Powstawanie Stanów Zapalnych w Mózgu

Amfetamina pobudza również reakcje zapalne w mózgu. Mózg jest względnie dobrze chroniony przed patogenami przez barierę krew-mózg, ale nie jest całkowicie odizolowany. Dlatego ma swój własny układ odpornościowy: mikroglej. Są to wyspecjalizowane komórki, które wykrywają i zabijają patogeny.

Jeśli amfetamina dostanie się do mózgu, mikroglej wywoła alarm i uruchomi dodatkowe środki obronne. W wyniku tego uwalniane są między innymi cytokiny. Są to wyspecjalizowane białka, które oprócz patogenów mogą również uszkadzać tkanki organizmu, takie jak komórki nerwowe. Występuje reakcja zapalna w mózgu, w wyniku której komórki nerwowe obumierają.

Uszkodzenie Innych Narządów Sprzyja Neurotoksyczności

Inny mechanizm, który może zniszczyć komórki nerwowe w mózgu, opiera się na innych narządach. Badania wykazały, że metamfetamina szczególnie atakuje narządy, takie jak wątroba lub nerki. W rezultacie wzrasta stężenie amoniaku we krwi.

Zwykle amoniak jest metabolizowany przez wątrobę i nerki oraz wydalany z moczem. Zaburzenie funkcji tych organów może prowadzić do uszkodzenia komórek nerwowych w mózgu, ponieważ amoniak, podobnie jak metamfetamina, ma działanie neurotoksyczne.

Konkluzja

Amfetaminy takie jak Speed i Crystal Meth powodują masowe uwalnianie neuroprzekaźników dopaminy i glutaminianu. W rezultacie wyzwala się szereg procesów, które powodują uszkodzenie nerwów, szczególnie w tych obszarach mózgu, które są ważne dla pamięci, kontroli ruchu i innych funkcji umysłowych, takich jak podejmowanie decyzji lub kontrola impulsów. Uszkodzenia te mogą utrzymywać się przez wiele lat po zaprzestaniu konsumpcji.